🐍Wprowadzenie do programowania w Pythonie

🇬🇧

Python to jeden z najłatwiejszych języków programowania — czytelny, intuicyjny i bardzo popularny. Wykorzystuje się go w tworzeniu stron internetowych, analizie danych, sztucznej inteligencji, automatyzacji i wielu innych dziedzinach. Poniższy materiał stanowi pełne opracowanie tematu z podręcznika oraz rozszerzenie w formie praktycznych przykładów.

---

🧠1. Czym jest program i jak działa Python

Kod źródłowy programu to zapis instrukcji, które komputer ma wykonać. Python to język interpretowany — oznacza to, że interpreter wykonuje program linijka po linijce.

Etapy tworzenia programu:

• analiza problemu,
• utworzenie algorytmu,
• zapis algorytmu w języku Python,
• uruchomienie i testowanie programu.

Uruchamianie Pythona

Możesz używać:

• IDLE – standardowy edytor Pythona,
• VS Code, PyCharm – zaawansowane środowiska,
• stron online, np. online-python.com.

Pliki Pythona zapisywane są jako .py.

---

📦2. Zmienne w Pythonie

Zmienna to część pamięci komputera o unikatowym adresie, w której przechowywana jest wartość. Wartość ta może się zmieniać podczas działania programu.

Przykłady zmiennych

x = 10
tekst = "Ala ma kota"
pi = 3.14

Wprowadzanie wartości z klawiatury

nazwisko = input("Podaj nazwisko: ")
liczba = int(input("Podaj liczbę całkowitą: "))
srednia = float(input("Podaj średnią ocen: "))

Typy danych

• int – liczba całkowita
• float – liczba rzeczywista
• str – tekst

---

➕3. Operatory arytmetyczne

Operator	Działanie	Przykład	Wynik
+	dodawanie	23 + 56	79
-	odejmowanie	987 - 233	754
*	mnożenie	432 * 6	2592
/	dzielenie	55 / 3	18.33…
//	dzielenie całkowite	55 // 3	18
%	reszta z dzielenia	37 % 4	1

---

⌨️4. Instrukcja input() – wprowadzanie danych

Funkcja input() służy do pobierania danych od użytkownika.

wiek = int(input("Podaj wiek: "))
print("Za rok będziesz miał:", wiek + 1)

---

🔀5. Instrukcje warunkowe – if / else

Służą do podejmowania decyzji.

Składnia

if warunek:
    instrukcja
else:
    instrukcja

Operatory logiczne

Operator	Znaczenie
==	równy
!=	różny
<	mniejszy
>	większy
<=	mniejszy lub równy
>=	większy lub równy
and	i
or	lub
not	negacja

Przykład

a = int(input("Podaj pierwszą liczbę: "))
b = int(input("Podaj drugą liczbę: "))

if a > b:
    print("Większa jest liczba a")
else:
    print("Większa jest liczba b")

---

🔁6. Pętle iteracyjne – for i while

Pętle pozwalają wykonać określoną instrukcję wiele razy.

Pętla for

for i in range(5):
    print(i)

Pętla while

x = 0
while x < 3:
    print(x)
    x += 1

range()

• range(5) → 0…4
• range(10, 15) → 10…14
• range(1, 20, 2) → liczby nieparzyste 1…19

---

📐7. Algorytmy iteracyjne

Iteracja to powtarzanie tej samej operacji wiele razy. Program wykonuje ją dzięki pętli.

Lista kroków algorytmu – przykład pól działek

1. Ustaw i = 1.
2. Wprowadź x.
3. Wprowadź y.
4. Oblicz pole = x * y.
5. Wyświetl pole.
6. Zwiększ i = i + 1.
7. Jeśli i ≤ 5, wróć do kroku 2.

Program

for i in range(5):
    x = int(input("Podaj x: "))
    y = int(input("Podaj y: "))
    pole = x * y
    print("Pole działki:", pole)

---

🧩8. Funkcje w Pythonie

Funkcja to podprogram — fragment kodu, który wykonuje określone zadanie. Funkcje pozwalają uporządkować program i ułatwiają jego pisanie.

Funkcja zwracająca wartość

def kwadrat(a):
    return a * a

Funkcja bez zwracania wartości

def przywitaj():
    print("Hello!")

Funkcja z parametrem – sześcian

def szescian(a):
    return a ** 3

---

📚9. Listy w Pythonie

Lista to zbiór wielu wartości zapisanych w jednej zmiennej. Każdy element ma indeks (numer) zaczynający się od 0.

Definiowanie listy

dni = [31, 28, 31, 30, 31, 30, 31, 31, 30, 31, 30, 31]
pusta = [0] * 10

Odwoływanie się do elementów

print(dni[0])   # pierwszy element
print(dni[11])  # ostatni element

Dodawanie elementu

lista.append(42)

Pętla po liście

for x in lista:
    print(x)

---

📥10. Wprowadzenie danych do listy

1. Funkcja wprowadzająca dane

def wprowadz_dane(lista):
    for i in range(len(lista)):
        lista[i] = int(input("Podaj liczbę: "))

2. Funkcja wyświetlająca dane

def wypisz(lista):
    for x in lista:
        print(x)

---

🧪11. Zadania dla uczniów

1️⃣Zadanie 1 — największa z trzech liczb

Wczytaj trzy liczby, a program ma wypisać największą.

2️⃣Zadanie 2 — liczba samogłosek

Wczytaj tekst od użytkownika i policz, ile jest samogłosek: a, e, i, o, u, y.

3️⃣Zadanie 3 — funkcja pole_kwadratu(a)

Napisz funkcję, która oblicza pole kwadratu.

4️⃣Zadanie 4 — lista zakupów

Stwórz listę z 5 produktami i wypisz je wszystkie w pętli.

5️⃣Zadanie 5 — program „Zgadnij liczbę”

Wylosuj liczbę z zakresu 1–20 i pozwól użytkownikowi zgadnąć, dopóki nie trafi.

Rozwiązania zadań